در دهههای اخیر، پلاستیک های مهندسی به عنوان یک مواد حیاتی در صنایع مختلف جایگاه خود را گسترش دادهاند. این پلاستیکها به دلیل ویژگیهای خاص و کاربردهای گستردهای که دارند، به عنوان جایگزینی مؤثر برای مواد سنتی مورد استفاده قرار گرفتهاند. در این مقاله، به بررسی تعریف و ویژگیها، انواع مختلف، کاربردها و نقاط قوت و ضعف پلاستیکهای مهندسی میپردازیم.
پلاستیک های مهندسی چه هستند؟
پلاستیک های مهندسی گروهی از مواد پلیمری با کارایی بالا هستند که به دلیل خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی برتر خود، در طیف گسترده ای از کاربردها از جمله صنعت خودرو، الکترونیک، پزشکی، ساخت و ساز و بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرند.
ویژگی های پلاستیک های مهندسی
پلاستیک های مهندسی ویژگیهای منحصر به فردی دارند که آنها را برای کاربردهای خاص و مناسب میسازد. در زیر ویژگیهای اصلی پلاستیک های مهندسی را میتوانید مشاهده کنید:
-
مقاومت مکانیکی:
بسیاری از پلاستیک های مهندسی دارای استحکام مکانیکی بالا هستند، که این ویژگی آنها را به یک جایگزین مناسب برای فلزات در برخی کاربردها تبدیل کرده است.
-
مقاومت حرارتی:
بسیاری از پلاستیک های مهندسی میتوانند در دماهای بالا، مانند 150-300 درجه سانتیگراد، عمل کنند. این ویژگی موجب میشود که در برخی از صنایع نظیر خودروسازی و الکترونیک، به جای فلزات یا سایر مواد استفاده شوند.
-
شفافیت:
برخی از پلاستیک های مهندسی مانند پلیکربنات دارای شفافیت بالا هستند، که این ویژگی آنها را مناسب برای کاربردهایی مانند لنزهای عینک یا وسایل الکترونیک میکند.
-
انعطافپذیری:
بعضی از پلاستیک های مهندسی انعطافپذیری خوبی دارند، که این ویژگی میتواند در کاربردهایی که نیاز به انعطاف و تغییر شکل دارند، مفید باشد.
-
مقاومت شیمیایی:
بسیاری از این پلاستیک ها در برابر اسیدها، بازها، روغنها و مواد شیمیایی دیگر مقاوم هستند.
-
ضدضربه:
بسیاری از پلاستیک های مهندسی، به ویژه پلیکربنات، دارای خصوصیات ضدضربه و انرژی جذب ضربه بالا هستند.
-
پایداری محیطی:
برخی از پلاستیک های مهندسی قابل بازیافت بوده و در پایداری محیطی نقش مهمی ایفا میکنند.
این ویژگیها به وسیلهی انتخاب مناسب پلاستیک بر اساس نیازهای خاص، طراحان و مهندسان را قادر به استفاده بهینه از این مواد میکنند.
انواع پلاستیک های مهندسی
پلاستیک های مهندسی به دلیل ویژگیها و خصوصیات خاصی که دارند، در صنایع مختلف استفاده میشوند. در زیر، تعدادی از انواع پلاستیک های مهندسی معروف آورده شدهاند:
-
پلیکربنات (PC):
- ویژگیها: شفافیت بالا، ضدضربه، مقاوم در برابر حرارت.
- کاربردها: لنزهای عینک، پنجرهها، قطعات خودرو.
-
پلیآمید (نایلون):
- ویژگیها: مقاومت در برابر سایش و حرارت، استحکام مکانیکی بالا.
- کاربردها: قطعات ماشینآلات، دندانهها، صنعت پوشاک.
-
پلیاتر اتر کتون (PET):
- ویژگیها: شفافیت، سبک، مقاومت در برابر اسیدها و بازها.
- کاربردها: بستهبندی، ظروف آشامیدنی، الیاف مصنوعی.
-
پلیفنیلن سولفید (PPS):
- ویژگیها: مقاوم در برابر حرارت بالا، مقاومت شیمیایی.
- کاربردها: قطعات خودرو، تجهیزات الکترونیکی، ابزارهای پزشکی.
-
پلیاتیلن ترفتالات (PETG):
- ویژگیها: شفافیت، انعطافپذیری، مقاوم در برابر شکستن.
- کاربردها: بستهبندی، تجهیزات پزشکی، پنجرهها و سایر محصولات ساختمانی.
-
پلیسولفون (PSU):
- ویژگیها: مقاوم در برابر حرارت، شفافیت، مقاومت مکانیکی.
- کاربردها: تجهیزات پزشکی، سیستمهای الکترونیکی.
-
پلیتترافلوئوروئتیلن (PTFE یا تفلون):
- ویژگیها: ضدچسب، مقاوم در برابر حرارت بالا، مقاوم در برابر مواد شیمیایی.
- کاربردها: لوازم آشپزخانه، عناصر خاص در صنعت الکترونیک.
-
پلیاتر اتر ایمید (PEI):
- ویژگیها: مقاوم در برابر حرارت بالا، مقاومت شیمیایی.
- کاربردها: قطعات الکترونیکی، قطعات پزشکی.
هر کدام از این پلاستیکهای مهندسی ویژگیها و کاربردهای خاصی دارند و انتخاب مناسب بر اساس نیازهای خاصی مانند مقاومت حرارتی، مقاومت مکانیکی یا شفافیت انجام میشود.
مزایا و معایب استفاده از پلاستیک های مهندسی کدامند؟
مزایا استفاده از پلاستیک های مهندسی:
-
مقاومت مکانیکی بالا:
بسیاری از پلاستیک های مهندسی دارای استحکام مکانیکی بالا و مقاومت در برابر ضربه و خستگی هستند.
-
مقاومت حرارتی:
بسیاری از این پلاستیکها میتوانند در دماهای بالا (معمولاً بالاتر از 150 درجه سانتیگراد) عمل کنند که این ویژگی آنها را در برخی از صنایع خاص مفید میکند.
-
شفافیت:
برخی از پلاستیک های مهندسی شفافیت بالایی دارند که از آنها در تولید محصولات شفاف نظیر لنزها و پنجرهها استفاده میشود.
-
خواص الکتریکی:
برخی از این پلاستیکها خواص الکتریکی خوبی دارند که برای بخشهای الکترونیکی و الکتریکی مناسب است.
-
انعطافپذیری:
بعضی از پلاستیک های مهندسی انعطافپذیری مناسبی دارند که در برخی از کاربردها مورد استفاده قرار میگیرد.
-
سبک وزن:
پلاستیک های مهندسی به طور کلی سبک وزن هستند که میتواند در کاهش وزن محصولات و سبب افزایش کارایی اقتصادی و انرژی مناسب باشد.
-
مقاومت شیمیایی:
بسیاری از این پلاستیکها مقاوم به مواد شیمیایی و اسیدها هستند.
معایب استفاده از پلاستیکهای مهندسی:
-
قیمت بالا:
برخی از پلاستیک های مهندسی قیمت بالایی دارند که ممکن است از نظر اقتصادی در برخی از کاربردها چالشهایی ایجاد کند.
-
حساسیت به نور UV:
برخی از پلاستیک های مهندسی ممکن است حساسیت به تأثیر نور UV داشته باشند و در طولانیمدت تحت تأثیر آن قرار بگیرند.
-
قابلیت بازیافت محدود:
برخی از این پلاستیکها به دلیل ترکیبات خاصی که دارند، قابلیت بازیافت محدودی دارند.
-
تأثیر محیط زیست:
تولید و دفع برخی از پلاستیک های مهندسی ممکن است تأثیرات منفی بر محیط زیست داشته باشد.
-
مشکلات با تغییرات دما:
برخی از این پلاستیکها ممکن است در مواجهه با تغییرات دمایی شوک حرارتی یا سایر تغییرات دما، مشکلاتی داشته باشند.
-
محدودیت در اندازهگیری:
برخی از پلاستیک های مهندسی ممکن است در تولید اجزای بزرگ و با دقت بالا محدودیتهایی داشته باشند.
توجه داشته باشید که هر نوع پلاستیک مهندسی دارای ویژگیها و محدودیتهای خود است، و انتخاب مواد باید با توجه به نیازهای خاص هر کاربرد انجام شود.
چه تفاوتی بین پلاستیک های مهندسی و پلاستیک های معمولی وجود دارد؟
پلاستیک های مهندسی و پلاستیکهای معمولی (که به آنها پلاستیک های تجاری یا عمومی هم گفته میشود) از نظر خصوصیات و کاربردها با یکدیگر متفاوت هستند. در زیر تفاوتهای اصلی بین این دو نوع پلاستیک بررسی شده است:
-
ویژگیهای فیزیکی:
- پلاستیک های مهندسی: این نوع پلاستیکها معمولاً ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی بالاتری دارند، از جمله مقاومت مکانیکی بالا، مقاومت حرارتی، و شفافیت.
- پلاستیک های معمولی: این گروه شامل پلاستیکهای عمومی مانند پلیاتیلن و پلیپروپیلن است که ممکن است ویژگیهای کمتری در زمینه مقاومت مکانیکی یا حرارتی داشته باشند.
-
کاربردها:
- پلاستیکهای مهندسی: بخاطر ویژگیهای بالاتر، معمولاً در کاربردهای خاصی نظیر صنعت خودرو، الکترونیک، و ساخت و ساز استفاده میشوند.
- پلاستیکهای معمولی: برخی از پلاستیک های معمولی برای مصارف عام مانند بستهبندی، لوازم خانگی، و سایر مصارف روزمره به کار میروند.
-
مقاومت شیمیایی:
- پلاستیکهای مهندسی: معمولاً مقاومت شیمیایی بالاتری نسبت به مواد شیمیایی دارند.
- پلاستیکهای معمولی: ممکن است در برابر مواد شیمیایی حساستر باشند و مقاومیت کمتری داشته باشند.
-
قیمت:
- پلاستیکهای مهندسی: معمولاً قیمت بالاتری دارند، زیرا تولید و فرآوری آنها معمولاً پیچیدهتر است.
- پلاستیکهای معمولی: قیمت این پلاستیکها معمولاً پایینتر است.
-
تحقیق و توسعه:
- پلاستیکهای مهندسی: بسیاری از پلاستیکهای مهندسی در زمینه تحقیق و توسعه بیشتر و بهروزتر هستند.
- پلاستیکهای معمولی: توسعه و بهروزرسانی آنها معمولاً کمتر است و ممکن است ویژگیهای نوآورانه کمتری داشته باشند.
به طور کلی، پلاستیکهای مهندسی به دلیل ویژگیها و عملکرد بالاتری که دارند، برای کاربردهایی خاص و در شرایط خاص مناسبتر هستند.
کارخانه پلاستيك سازی آلی شهاب شرق با توجه به حجم بالای توليدات خود و پاسخگویی به نياز مشتريان در سال ۱۳۸۹ اقدام به راه اندازی شعبه دوم توليدی خود در منطقه صنعتی خرمدشت نمود و با توجه به افزايش دانش روز صنعت پلاستيك ، اقدام به خريد جديد ترين دستگاههايی پلاستيك روز دنيا با بهره گيری از سريعترين آمار توليد ظروف بادی و تزريق پلاستيك نموده است .
با ما در تماس باشید
همکاران ما همه روزه از ساعت 8 الی 17 آماده پاسخ گویی به شما هستند
02177329292 – 02177339696
جمع بندی
پلاستیک های مهندسی نوعی از مواد پلیمری هستند که برای کاربردهای خاص در صنایع مختلف بهکار میروند. این پلاستیکها از ویژگیهای برتری همچون مقاومت مکانیکی بالا، مقاومت حرارتی، شفافیت، خصوصیات الکتریکی مطلوب، و انعطافپذیری بهرهمیبرند. مقاومت شیمیایی و ویژگیهای خاص هر نوع پلاستیک مهندسی، آن را برای کاربردهای خاصی مانند صنایع خودرو، الکترونیک، بستهبندی، و صنعت ساختمانی مناسب میسازد. با این حال، قیمت بالا، محدودیت در قابلیت بازیافت، و برخی مشکلات محیط زیستی از جمله معایب استفاده از این پلاستیکها هستند. انتخاب پلاستیک مهندسی مناسب باید با توجه به نیازهای خاص هر کاربرد و توازن میان ویژگیهای مثبت و معایب آن انجام شود.